ΜΕΛΕΤΗ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑΣ

Η ΔΑΚΕ-ΤΥΠΕΤ πιστή στις αρχές της καθώς και στις δεσμεύσεις που ανέλαβε έναντι των συναδέλφων σε ότι αφορά την βιωσιμότητα του Ταμείου Υγείας και τη διασφάλιση ενός αξιοπρεπούς επιπέδου παροχών, συγκρότησε μία ομάδα εργασίας η οποία αφού μελέτησε διεξοδικά των όγκο των διατεθέντων σ’ αυτή δεδομένων κατέληξε στα συμπεράσματα που παρατίθενται παρακάτω :

ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΔΑΚΕ-ΤΥΠΕΤ 
ΠΡΟΣ ΤΗΝ
ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑΣ Τ.Υ.Π.Ε.Τ.

Α΄ 

Η επιτροπή βιωσιμότητας για να μπορέσει να ανταποκριθεί στην εντολή που έχει λάβει από το Δ.Σ. πρέπει:

I.    Να μελετήσει τα οικονομικά στοιχεία του Ταμείου σε πραγματική οικονομική βάση και όχι σε λογιστική, χωρίς βεβαίως να παραγνωρίζεται η αξία της τελευταίας.

II.    Να ελέγξει την παραγωγικότητα του Ταμείου σε οικονομική βάση.

III.   Να διερευνήσει πιθανές μεθόδους βελτιστοποίησης της αποδοτικότητας.

Κατά την διαδικασία της συλλογής των οικονομικών στοιχείων από τις διάφορες υπηρεσίες του Ταμείου, παρατηρήθηκαν τα εξής:

Αυτή καθ’ αυτή η συλλογή των στοιχείων είναι εξαιρετικά δύσκολη καθώς δεν υφίσταται ομογενοποίηση τήρησης στοιχείων δεδομένου ότι δεν υπάρχει πλήρης διαχωρισμός των δαπανών ανά κέντρο θέσης κόστους, και

δεν υφίσταται ένα ενιαίο μηχανογραφικό πρόγραμμα παρακολούθησης και αποτύπωσης της παραγωγής των μονάδων.

Παρά ταύτα και βάσει των στοιχείων που είναι ήδη διαθέσιμα προκύπτουν κάποια αβίαστα συμπεράσματα:

1)    Είναι υπέρ του δέοντος αναγκαίο να τηρείται ένα ενιαίο σύστημα παρακολούθησης των εξόδων.

2)    Είναι εκ των ουκ άνευ απαραίτητος ο ΑΜΕΣΟΣ διαχωρισμός των δαπανών των εργαστηρίων του Υγείας Μέλαθρον (μικροβιολογικό – ακτινοδιαγνωστικό κ.λ.π.) που αφορούν στη νοσοκομειακή περίθαλψη του Μελάθρου και των πρωτοβάθμιων εργαστηρίων περίθαλψης των μελών του ΤΥΠΕΤ.

3)    Πρέπει να τηρείται «μητρώο παραγωγικότητας».

4)   Το μητρώο παραγωγικότητας πρέπει να βασίζεται τόσο σε τιμές του Κανονισμού Περίθαλψης όσο και τιμές αγοράς.

5)    Η ανωτέρω διαδικασία πρέπει να γίνεται σε κάθε τμήμα ξεχωριστά.

6)    Η ίδια διαδικασία πρέπει να ακολουθείται και στο Υγείας Μέλαθρον.

7)    Επιπλέον στο Υγείας Μέλαθρον πρέπει να γίνει σαφής διαχωρισμός των εξωτερικών ιατρείων και των εσωτερικών ασθενών με την διαδικασία που περιγράφηκε παραπάνω στο σημείο δύο (2).

8)    Πρέπει να γίνει σαφής διαχωρισμός των κοινωνικών παροχών και των υπηρεσιών υγείας.

9)    Οι κοινωνικές παροχές πρέπει ΑΜΕΣΑ να προσαρμοστούν και να δουλεύουν με τον ίδιο ως άνω περιγραφέντα τρόπο λειτουργίας των υγειονομικών παροχών.

10)  Χρειάζεται σαφής διαχωρισμός όλων των επί μέρους δραστηριοτήτων – σε οικονομική βάση – ώστε να διευκολύνεται η παρακολούθηση κάθε δραστηριότητας οικονομικά.

11)  Απαιτείται επανέλεγχος όλων των ανελαστικών δαπανών ώστε να  διαπιστωθεί αφ’ ενός η χρησιμότητά τους και αφ’ ετέρου αυτή τούτη η ανελαστικότητά τους.

12)  Απαιτείται σαφής κεντρικός έλεγχος και συντονισμός από τις αρμόδιες υπηρεσίες του Ταμείου των ανωτέρω περιγραφέντων διαδικασιών.

Ο απώτερος στόχος όλης αυτής της δέσμης ενεργειών είναι να διατηρηθεί εσαεί ένας ομογενοποιημένος έλεγχος του Ταμείου ο οποίος θα μπορεί να αυτοανανεούται και να εκσυγχρονίζεται διαρκώς. Επίσης θα είναι δυνατή η ανάγνωση της κατάστασης στην οποία θα βρίσκεται το Ταμείο ανά πάσα στιγμή από το Διοικητικό Συμβούλιο ώστε τα όποια μέτρα που τυχόν θα πρέπει κατά καιρούς να ληφθούν, να λειτουργούν προληπτικά και όχι κατασταλτικά.

Αυτές οι γενικές παρατηρήσεις μπορούν να εξειδικευθούν ανά δραστηριότητα, αρκεί βεβαίως να υπάρξει η πολιτική βούληση του Δ.Σ.

Η συγκεκριμένη αναφορά γίνεται διότι το ΤΥΠΕΤ ως αυτοδιοίκητος οργανισμός βασίζεται εξ ολοκλήρου στα προερχόμενα από συνδρομές έσοδά του.

Τούτο σημαίνει ότι το πρώτο βήμα είναι ο εξορθολογισμός και η μείωση των δαπανών στο μέγιστο δυνατό βαθμό μέσω της αναδιάρθωσής των.

Σκοπός της αναδιάρθρωσης πρέπει να είναι η επίτευξη οικονομιών κλίμακος εκ των ένδον.

    Τούτο προϋποθέτει χρηστή και συνετή διαχείριση των εισφορών – εσόδων.

Έχοντας δε ως δεδομένο στην σημερινή οικονομική συγκυρία την μείωση των εισφορών τούτο καθίσταται έτι αναγκαιότερο.

Ας σημειωθεί εδώ ότι η μείωση των εισφορών οφείλεται σε αρκετούς και πάντως εξωγενείς παράγοντες.

Κυρίως όμως οφείλεται στη μείωση του ποσού των συντάξεων, λόγω των μέτρων λιτότητας που επεβλήθησαν από την Κυβέρνηση, και συνεπώς την μείωση του ποσού επί του οποίου υπολογίζεται η εισφορά.

Οφείλεται επίσης στην μείωση του αριθμού των ασφαλισμένων δραματικά κατά τα τελευταία ιδίως χρόνια.

Τέλος μικρότερη συμμετοχή στη μείωση των εισφορών έχει η μείωση του μισθού σε κάποιους από τους εν ενεργεία συναδέλφους (π.χ. κέντρο μηχανογραφίας).

Λαμβανομένου δε υπ’ όψη ότι με δεδομένη την πολιτική και οικονομική κατάσταση στη χώρα μας είναι αδύνατο να προβλεφτεί το μέλλον σε ότι αφορά τους μισθούς και τις συντάξεις, είναι πρακτικά αδύνατο να γίνει κάποια ασφαλής προβολή των μελλοντικών εσόδων του Ταμείου (και εδώ αναφερόμαστε στα άμεσα – βραχυχρόνια και όχι μακροχρόνια ή μελλοντικά έσοδα).

Συνεπώς η διαχείριση των εναπομεινάντων εσόδων πρέπει να γίνεται με μία αλλαγή φιλοσοφίας, η οποία προκύπτει αναγκαστικά, και η οποία θα πρέπει να έχει σαφή προσανατολισμό και στόχευση την βελτιστοποίηση της αποδοτικότητας και της σχέσης εσόδων – εξόδων του Ταμείου, καθώς επίσης και τη βελτιστοποίηση όλων των σχετιζομένων δεικτών.

Θα πρέπει δηλαδή να αντιμετωπίζεται η λειτουργία του Ταμείου επί τη βάσει των δεδομένων που κάθε φορά ισχύουν στο χώρο της υγείας και να λαμβάνεται υπ’ όψιν η κατάσταση που επικρατεί στο περιβάλλον μέσα στο οποίο λειτουργεί. Δεν θα απείχε μάλιστα πολύ της πραγματικότητας να λεχθεί ότι αυτή τούτη η ύπαρξη του Ταμείου με τη σημερινή του μορφή εξαρτάται άμεσα από αυτήν ακριβώς τη διαδικασία.

Β΄

  Από τα μέχρι στιγμής στατιστικά δεδομένα προκύπτει ότι:

 1)  Ο αριθμός των ασφαλισμένων έχει μειωθεί από 54.500 άτομα το 1999 σε 48.792 άτομα το 2010, όπως προκύπτει από τον συνημμένο πίνακα 1. Το γεγονός αυτό από μόνο του είναι ενδεικτικό των αιτίων της μείωσης των εισφορών χωρίς να υπολογίζονται οι όποιες συνέπειες από τη λήψη των περιοριστικών μέτρων δημοσιονομικής πολιτικής της Κυβέρνησης με τις ήδη πιο πάνω περιγραφείσες συνέπειες σε συντάξεις και τις ενδεχόμενες συνέπειες στους μισθούς.

ΠΙΝΑΚΑΣ 1

2)    Επί του συνόλου του πληθυσμού η ηλικιακή ομάδα με το μεγαλύτερο ύψος συνολικής δαπάνης είναι η  ηλικιακή ομάδα 51 – 60 ετών.

3)    Ποσοστιαία όμως η δαπάνη ανά ηλικία, για το έτος 2008, κατανέμεται όπως εμφανίζεται στο συνημμένο πίνακα 2 (με την παρατήρηση βεβαίως ότι στην ηλικιακή ομάδα 0 – 20 ετών περιλαμβάνεται και το σύνολο της μη κατανεμημένης φαρμακευτικής δαπάνης):

ΠΙΝΑΚΑΣ 2

               ΔΑΠΑΝΗ ΑΝΑ ΗΛΙΚΙΑΚΗ ΟΜΑΔΑ (ΕΠΙ ΤΟΥ ΣΥΝΟΛΟΥ)
                                                   ΥΨΟΣ ΔΑΠΑΝΗΣ

     i.     Η ιατρική περίθαλψη είναι απολύτως σταθερή,

       ii.     Η νοσοκομειακή περίθαλψη έχοντας αρκετές αυξομειώσεις σταθεροποιείται τα τελευταία χρόνια,

     iii.   Η οδοντιατρική, οπτική, αγοράς εξαρτημάτων και η παροχών σε χρήμα περιθάλψεις έχουν σταθεροποιητικές τάσεις,

     iv.      Η εργαστηριακή περίθαλψη έχει σταθερά αυξητική τάση,

   v.     Η φαρμακευτική περίθαλψη έχει δυσαναλόγως αυξηθεί. Για την ακρίβεια έχει τριπλασιαστεί.

Μελετώντας λοιπόν σε πρώτη φάση τα ανωτέρω παρατεθέντα δεδομένα, προκύπτει το αβίαστο συμπέρασμα ότι τουλάχιστον η φαρμακευτική δαπάνη χρήζει περαιτέρω έρευνας. Αυτό βεβαίως δεν αποκλείει σε καμία περίπτωση τον ενδελεχή έλεγχο και των υπολοίπων δαπανών. Καθίσταται δε σαφές ότι  σε καμία απολύτως περίπτωση αυτές οι δαπάνες δύνανται να λογιστούν ως ανελαστικές. Άλλωστε το πρόσφατο παράδειγμα που προέκυψε από τους ελέγχους της Διεύθυνσης Εσωτερικού Ελέγχου στην Πάτρα είναι ενδεικτικό.

Έτι περαιτέρω έρευνας χρήζει και το γεγονός ότι όλες οι παρατηρήσεις εξάγονται εκ των δαπανηθέντων ποσών και όχι εκ των ποσών που θα έπρεπε να δαπανώνται βάσει ενός συγκεκριμένου κόστους που το Ταμείο θα είχε υπολογίσει εκ των προτέρων καταστώντας έτσι την ανάγκη κοστολόγησης ΟΛΩΝ των ιατρικών πράξεων προτεραιότητα αιχμής για την βελτίωση και τον εξορθολογισμό των δαπανών αλλά και των παρεχομένων υπηρεσιών από το ΤΥΠΕΤ.

Στο σημείο αυτό μπορεί με ασφάλεια να λεχθεί ότι κάποια βασικά μέτρα ανεξαρτήτως του τί μέλλει γενέσθαι με την γενικότερη κατάσταση, μπορούν άμεσα να ληφθούν. Τούτα δε, είναι πλέον πάσης αμφιβολίας βέβαιο ότι θα παράξουν οικονομίες κλίμακος οι οποίες θα μειώσουν αισθητά το κόστος στην υγειονομική περίθαλψη.

Τα μέτρα αυτά, τα οποία θα πρέπει να έχουν, στο μέγιστο δυνατό βαθμό, άμεση ισχύ, μπορούν να συνοψιστούν στα εξής:

1)      Δημιουργία (ή βελτιστοποίηση του υπάρχοντος) Κανονισμού Παροχών ο οποίος όμως θα πρέπει να προβλέπει αναλυτικά την κάθε παροχή, μηδέ της περίθαλψης εξαιρουμένης, ώστε οι ασφαλισμένοι να γνωρίζουν εκ των προτέρων τις οικονομικές προδιαγραφές κάθε ιατρικής πράξης.

Ο Κανονισμός αυτός όμως για να λειτουργήσει αποτελεσματικά, αλλά και ουσιαστικά, και για να επιτύχει στο σκοπό και τους στόχους του θα πρέπει να βασιστεί σε δεδομένα τα οποία θα έχουν κοστολογηθεί επαρκώς και φυσικά να παγιοποιηθεί ένας συγκεκριμένος τρόπος κοστολόγησης ώστε να αυτοανανεούται και να αυτοεκσυγχρονίζεται διαρκώς.

2)      Πρέπει να αξιοποιηθεί στο έπακρο το Υγείας Μέλαθρο έτσι ώστε δαπάνες που σήμερα πραγματοποιούνται ή «δημιουργούνται» εκτός αυτού να ελαχιστοποιηθούν σε πρώτη φάση και να μηδενιστούν σε δεύτερη φάση η οποία όμως δεν μπορεί να υπολείπεται, όσον αφορά το χρόνο εφαρμογής της, υπερβολικά της πρώτης.

Στα πλαίσια αυτά θα πρέπει να γίνει εκ βάθρων αναδιάρθρωση του τρόπου λειτουργίας του Υγείας Μελάθρου, έτσι ώστε αυτό να μπορέσει να ανταποκριθεί άμεσα στο νέο ρόλο του αλλά και στις αυξημένες δραστηριότητές του.

Γ΄

   Έχοντας λοιπόν αναλύσει τις γενικές αρχές, η επιτροπή δύναται να προχωρήσει σε περαιτέρω διερεύνηση και ανάλυση των ανωτέρω παρατεθέντων δεδομένων υπό την βασική όμως προϋπόθεση που ήδη ετέθη.

 Την πολιτική απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου.

   Κρίνεται λοιπόν σκόπιμο, στην παρούσα φάση, να κληθούν οι παρατάξεις να υποβάλλουν σε έγγραφη και δεσμευτική μορφή τις προτάσεις και θέσεις τους στο Δ. Σ. όσον αφορά το πλαίσιο λειτουργίας του Ταμείου.

Αν δε προς τούτο απαιτείται συμμετοχή όλων των παρατάξεων, είτε με άμεση είτε με έμμεση συμμετοχή, στην επιτροπή βιωσιμότητας, θα πρέπει όχι μόνον να μην αποκλειστούν αλλά να ενθαρρυνθούν να συμμετέχουν.

Και τούτο διότι αυτός είναι ο ορισμός της Δημοκρατίας και της ορθά ειλημμένης απόφασης σε ένα αυτοδιαχειριζόμενο Ταμείο Υγείας.

                                                                                                         ΑΘΗΝΑ 30/09/2011